Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Search in posts
Filter by Categories
آذر 1402
بهمن 1402
تصویری
تیر 1396
تیر 1397
تیر 1398
تیر 1401
تیر 1402
خبر و رسانه
دی 1395
دی 1396
دی 1397
دی 1398
دی 1399
دی 1400
حراج هنر کلاسیک و مدرن ایران - خرداد 1395

32   حسین ارژنگی (میرمصور) (1342-1260)

فهرست آثار

اطلاعات اثر

عنوان اثر : تکچهره دوستعلی خان معیرالممالک

امضاء : «1343میرمصور1303» (پایین راست)
رنگ‌روغن روی بوم
73×100 سانتی‌متر
تاریخ اثر: 1303

برآورد قیمت

700 - 500 میلیون ریال

قیمت فروش

قیمت فروش : 850,000,000 ریال

درباره اثر

این نقاشی اثر سیدحسین ارژنگی معروف به میرمصور، پرتره دوستعلی‌خان معیرالممالک، داماد ناصرالدین‌شاه، از رجال اواخر قاجار و پهلوی را نشان می‌دهد. میرمصور که نقاشی کلاسیک‌گرا از سلاله نقاشان مکتب کمال‌الملک است، در این اثر به خوبی توانایی‌های خود را در ساخت پرتره نشان می‌دهد. نقاشي وي چه از نظر طراحی و چه از نظر رنگ‌گذاری، نمونه‌ای قابل توجه و چشمگیر است. با اینکه نقاشان پیرو مکتب کمال‌الملک، گاه در ساخت و ساز نقاشی به وسواس یا دقت نظری دست و پا گیر دچار می‌شوند، میرمصور در این اثر با نگاهی آزاد و قلمی رها، چهره دوستعلی‌خان را ساخته است. در جاهایی از لباس، این رها بودن قلم نقاش بیشتر حس می‌شود. پرتره‌سازی به شیوه نقاشان رنسانس و یا باروک، در میان این طیف از نقاشان ایرانی رایج بوده است. در نقاشی پیش‌رو نیز، شباهت‌هایی به پرتره‌های دوره باروک، با تیرگی پس‌زمینه و نورهای موضعیِ تندِ تابیده شده بر چهره، دیده می‌شود. این کنتراست رنگ و نور، برجستگی اجزای چهره و القای حس پدرانه صاحب پرتره را موجب شده است. در نتیجه نقاش علاوه بر نمایش توانایی‌های فنی خود در ساخت پرتره، بار عاطفی و حسی قابل توجهی بر اثر اضافه می‌کند. از دیگر ویژگی‌های شاخص اثر، می‌توان به کاربست صحیح و تأثیرگذار رنگ‌های پوستی در چهره اشاره کرد.
فرزند دوستعلی‌خان که ارتباط نزدیکی با میرمصور داشته، از شیوه کار وی چنین یاد می‌کند: «رنگ‌روغن، آبرنگ و سیاه‌قلم – هرسه – را به حد کمال می‌پرداخت و کس را در رنگ‌شناسی و رمز ترکیب آن‌ها با وی یارای رقابت نبود. به فن شبیه‌سازی، که خود آن را چهره‌سازی اصطلاح می‌کرد، از دیگر رشته‌ها رغبتی بیشتر داشت و به‌راستی در این فن – از نظر مهارت، قدرت و سرعت قلم و تسلط به‌کارگرفتن رنگ‌های زنده و هماهنگ – سِحر می‌کرد و شاهکار می‌آفرید» .[1]
میرمصور و برادر کوچکش رسام ارژنگی، هر دو از نقاشان کلاسیک‌گرای ایرانی محسوب می‌شوند، اما در عین حال روند نوگرایی در آثارشان کاملاً مشهود است و بارقه‌هایی از درک هنر نو، در تفکر هردو دیده می‌شود. عشق فراوان به ایران و حس وطن‌دوستی، موجب شده که بخش زیادی از آثار میرمصور ارژنگی را چهره‌های ملی تشکیل دهد؛ مانند اثر پیش‌رو، و یا آثار دیگری که از چهره کسانی چون نادرشاه، امیرکبیر، رضاشاه و … ساخته است.


[1]. مهاجر، شهروز، مكتب كمال‌الملك، نشر پيكره، 1393، ص 80.