Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Search in posts
Filter by Categories
آذر 1402
بهمن 1402
تصویری
تیر 1396
تیر 1397
تیر 1398
تیر 1401
تیر 1402
خبر و رسانه
دی 1395
دی 1396
دی 1397
دی 1398
دی 1399
دی 1400
حراج هنر مدرن و معاصر ایران - خرداد 1394

67   میرزا عبدالمطلب (نقاش باشی) (وفات 1278)

فهرست آثار

اطلاعات اثر

عنوان اثر : بدون عنوان

امضاء: «مطلب 1314» (پایین وسط)
رنگ‌روغن روی بوم
60×80 سانتی‌متر
تاریخ اثر: 1275

برآورد قیمت

800 - 600 میلیون ریال

قیمت فروش

قیمت فروش : 1,600,000,000 ریال

درباره اثر

تابلوی حاضر که تک‌چهره میرزا علی‌خان امین‌الدوله از رجال دوره ناصری و مظفری را نشان می‌دهد، توسط عبدالمطلب نقاش، معروف به میرزا مطلب‌خان مستشار با تکنیک رنگ‌روغن به سبک رئالیستی خلق شده است. میرزا علی‌خان امین‌الدوله که پرتره او را در این اثر می‌بینیم، پسر میرزامحمدخان سینکی دیپلمات و نویسنده توانای دوره ناصری است. وی در پانزده سالگی دبیر وزارت امور خارجه شد. دیری نگذشت که منشی حضور ناصرالدین‌شاه و پس از مرگ عمویش پاشاخان امین‌الملک ملقب به امین‌الملک شد. با انتساب به مقام وزارت وظایف و اوقاف به جای پرش لقب امین‌الدوله را دریافت کرد. او که صدراعظم مظفرالدین شاه و سرپرست اداره پست و ضرابخانه دولتی بود یکی از برجسته‌ترین نواندیشان و اصلاح‌طلبان عصر قاجار به حساب می‌آید.
این پرتره به خوبی رویکردهای غربی در تصویرگری، از جمله تأثیرات عکاسی بر نقاشی و همچنین رواج رنگ‌روغن و نقاشی سه‌پایه‌ای در دوره قاجار را منعکس می‌کند. علاوه بر آن ورود جریان‌های نوگرا به هنر و فاصله‌گرفتن هنرمندان از نقاشی مینیاتور، در گرایش ایشان به این سبک واقع‌گرا بسیار مؤثر بوده است. نخستین ساخت و سازها در نقاشی این دوره، تنوع رنگی کمی دارند و بیشتر مبتنی بر شبیه‌سازی هستند. به طور کلی پالت رنگی هنرمند  جز در مواردی چندان غنای رنگی گذشته و حتی آینده را ندارد، بلکه لذت حاصل از شبیه‌سازی که دستاورد بدیعی در هنر کشور بوده، هنر واقع‌گرا یا طبیعت‌گرا را مدت‌ها به جریان غالب هنر ایران تبدیل می‌کند. در برابر این نگاه رئالیستی در بازنمایی جهان پیرامون، جنبه‌های خیال‌پردازانه و عالم مثالی همانند آنچه که در نقاشی مینیاتور حاکمیت داشت، موقتاً کم‌رنگ می شود.
با اینکه در دوره صفوی نوعی تمثال‌سازی تجاری رایج می‌شود، با این حال نخستین تک‌چهره‌های رئالیستی، همچون اثر پیش‌رو، به عنوان سوژه‌ای مستقل و عموماً در خدمت خواص جامعه، به شاهان، رجال و درباریان دوره قاجار تعلق دارد. پرتره‌سازی علاوه بر اینکه در نقاشی طبیعت‌گرایانی چون صنیع‌الملک، کمال‌الملک، ابوتراب غفاری و میرزا موسی رخ نمود، به تدریج در روزنامه‌ها و برخی از کتاب‌های مصور این دوره نیز به‌صورت تک‌چهره‌هایی دیده می‌شود که به شیوه سنگی یا لیتوگرافی به چاپ رسیده‌اند.
در تبارشناسی این جریان فرهنگی، باید اشاره کرد که تقریباً مقارن با اواسط قاجار گروهی از دانشجویان و هنرمندان ایرانی، به منظور کسب دانش و فرهنگ غرب، برای نخستین بار به اروپا اعزام می‌شوند. از هنرجویان این گروه می‌توان به عبدالمطلب و مزین‌الدوله اشاره کرد که هر دو از نخستین بانیان و مروجان نقاشی آکادمیک به شیوه غرب یا طبیعت‌گرا به شمار می‌آیند و متعاقباً هنرمندانی چون صنیع‌الملک (عموی کمال‌الملک)، ابوتراب غفاری (برادر بزرگ کمال‌الملک) و شخص کمال‌الملک به عنوان سرآمدان این جریان، راه نقاشی طبیعت‌گرای ایرانی را در پیش می‌گیرند. این جریان بعدها جلوه نقاشی آکادمیک ایران را به ظهور رساند.
عبدالمطلب در اصفهان متولد و مدتی بعد برای تحصیل هنر به تهران آمد. وی کار هنری را ابتدا با قلمدان‌سازی و سپس با نقاشی آبرنگ آغاز کرد و به موجب علاقه خود در ادامه به رنگ‌روغن روآورد. در توصیف ویژگی‌های نقاشانه او در منابع مختلف آمده که وی در شبیه‌سازی با آبرنگ مهارت داشته است و حتی در سال جلوس مظفرالدین‌شاه، تصویر آبرنگی از او می‌سازد که به موجب پسند شاه، بر دیوار تالار آیینه نصب می‌گردد. از دیگر آثار شناخته شده میرزا مطلب-خان مستشار می‌توان به منظره رنگ‌‌روغنی از یک باغ با رقم «بنده درگاه میرزا مطلب» اشاره کرد که به گفته کریم-زاده تبریزی – تاریخ‌نگار هنر- در موزه رضاعباسی نگهداری می‌شود.