Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Search in posts
Filter by Categories
آذر 1402
بهمن 1402
تصویری
تیر 1396
تیر 1397
تیر 1398
تیر 1401
تیر 1402
خبر و رسانه
دی 1395
دی 1396
دی 1397
دی 1398
دی 1399
دی 1400
حراج هنر مدرن و معاصر ایران - خرداد 1394

78   نصرالله افجه ای (1312)

فهرست آثار

اطلاعات اثر

عنوان اثر : یک شعر از حافظ

امضاء: «نصرالله افجه ای‌ Afjei» (پایین چپ)
اکریلیک روی بوم
200×200 سانتی‌متر
تاریخ اثر: 1385

کاتالوگ کریستیز، اکتبر 2009، دوبی

برآورد قیمت

2,000 - 1,500 میلیون ریال

قیمت فروش

قیمت فروش : 1,800,000,000 ریال

درباره اثر

کتیبه‌ای تودرتو و رازآمیز در فضایی خالی و بی‌کران چون پژواکی از سخنی رازناک طنین‌ انداخته و گویی تا بی‌کران گسترده است. حروف و واژگانی نامعلوم، با استحکام و عظمتِ خاص خط کوفی بنایی در هم بافته‌ و آنگاه موج برداشته، به تپش درآمده و حجمی معمارگون را پدید آورده‌‌اند.

بنیاد خلق اثر حاضر استاد افجه‌ای بر خط پیچیده کوفی بنایی استوار است. خط دیرینه کوفی بنا به سنت برای درج احکام قدسی و نگارش متون مقدس قرآن به کار می‌رفت. این خط کهن از همان بدو پیدایش قید خوانایی را از میان برداشت و ابهام و رازآمیزی را به آن هدیه کرد. به بیان آن ماری شیمل، خط کوفی بناییِ بسیار پیچیده‌ای که با آجرچینی و کاشی‌کاری خلق می‌شد، چنان در پنهان‌ترین زوایای مساجد در هم بافته بود که به چشم بینندگان همچون سِحر و وِرد می‌آمد. آنچه در اینجا اثر افجه‌ای را از کیفیتی سِحرآمیز و طلسم‌وار آکنده است همین رازآلودگی خط است.

ابهام، که از صفات هنر اسلامی است، در اینجا در تلاش برای خواندن و رمزگشایی خط خود را نشان می‌دهد. شکوه کتیبه مواج و افسونگر هر بیننده‌ای را به کنجکاوی در معنای آن برمی‌انگیزد. از خلال ترکیب‌بندی نیرومند و پویای حروف، با تلاشی بیش و کم، به جای عبارات قرآنی، آهسته آهسته شعری از حافظ رخ می‌نماید. حروفی که گویی در خلاء به ضربان درآمده‌ و نوعی زایش و آغاز را رقم می‌زنند، نخستین ابیات دیوان حافظ‌اند که جزء جدایی‌ناپذیر هر خانه ایرانی است و سرآغازش، آشنای هر فارسی زبان:

الا یا ایها الساقی ادرکاساً و ناولها                   که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها
به‌بوی نافه‌ای کآخر صبا زآن طرّه بگشاید        ز تاب جعد مشکینش چه خون افتاد در دلها

این بدعت‌گذاری، در تاروپود پیچاپیچ و لابیرنت‌مانند خطوط و زیباشناسی ترکیب‌بندی فخیم اثر چون رازی پنهان می‌ماند. خط در اینجا دیگر تابع معنای نوشته نیست، بلکه از چرخش و ضرباهنگ گره‌ها پیروی می‌کند. در پهنه بوم، هنرمند با برش‌های به‌جا و استقرار وزین کتیبه در افق اثر رابطه دراماتیک و پویایی بین فضای مثبت و منفی برقرار کرده است. بازنمایی اجزای معمارانه، همچون مناره از ویژگی‌های هنر افجه‌ای است. در اینجا، ابعاد بزرگ اثر حس یادمانی را  تشدید می‌کند و بر پیوند با معماری تأکید می‌گذارد. در عین حال، القای حجم و ژرفانماییِ چشمگیر و سنجیده اثر، به زیبایی نقاشیخط را با مجسمه‌سازی پیوند می‌زند.
زیبایی‌شناسی آثاری از این دست، بر سنتی دیرپا و پالوده استوار است که بهره‌گیری از فنون نوین و ذهنیت معاصر آن را با روح زمانه پیوند داده است. آنچه خصلت پایدار و ماندگار اثر حاضر را رقم می‌زند، ترکیبی است از کیفیت چشمگیر دیداری، ابهام و چالش معنایی، تلفیق فضاهای متفاوت بصری و اجرای استادانه تصویری.
قابل ذکر است که اثری از نصرالله افجه‌ای در حراج کریستیز دوبی، در آوریل 2011 به رقم فروش 218/500 دلار دست یافت.