70   پرویز تناولی (1316)

کلمه «هیچ» که تناولی آن را به اشکال گوناگون و اعجاب‌انگیزی خلق کرده، برای مدت‌های مدید الهام‌بخش آثار اين هنرمند بوده است. این واژه که در زبان فارسی از سه حرف تشکیل شده، برای وی نماد نوعی تناقض در گذشته و حسی از بی‌معنایی نسبت به یک زمان حال ناخوشایند است. خود او از کلمه «هیچ» به عنوان واکنشی به محیط اطرافش یاد کرده است.
آنچه شیفتگی تناولی را نسبت به «هیچ» دوچندان می‌کرد عرفان و تصوف بود. اما همان‌گونه که خود وی مي‌گويد، یکی از دلایل گرایش او به سوی قالب خطاطی این کلمه، شباهت آن به پیکر انسان است. اگرچه این واژه القاکننده اندوه و افسردگی است، اما مجسمه‌های هیچ تناولی آثاری شاد و روح‌افزا هستند. آنها در حالت ایستاده، نشسته یا لمیده به گونه‌ای پراحساس یادآور ماهیت تجسمی خوشنویسی ایرانی هستند. هیچ‌­های تناولی در جهتی مغایر با هر نوع معناسازی و خط‌‌گرایی، به سمت فیگوراتیو شدن سیر می­‌کنند و تنها با سه حرف فارسی به پیچ و تاب درمی­‌آیند. «ﻫ» دو چشم، واقعاً دو چشم مجسمه می­‌شود و «ی» و «چ» پیکر موزون و پر اطوار آن را کامل می­‌کنند. چنین به نظر می­‌رسد تناولی در هنر ایران، نخستین کسی باشد که فارغ از ویژگی­‌های زیباشناسانه و نوشتاری خوشنویسی، به سراغ حجم‌­پردازی و شکل‌گرایی خط رفته باشد.
هیچ در نگاه تناولی، پیکری خوش‌تراش است که با فاصله گرفتن هر چه بیشتر از واژه، خود را به فیگور شدن و رفتاری اندام­وار نزدیک می­‌کند. متن غالب هنر در این طیف از آثار او، با گذار از خط پر انحنای فارسی به متن پر کرشمه­ دیگری از جنس حجم می­‌رسد تا در کمال مطلق و زبانی تغزلی، فرم را از اسارت واژه برهاند. واژه‌­ای که هیچ است و در هیچ تکرار می­‌شود. نوعی بازی آگاهانه­ فرم با مضمونی که تنها سیما و پوسته­ بیرونی آن هیچ است.
«هیچ» در دستان تناولی همه چیز است. این «هیچ» جالب و انعطاف‌پذیر به همه شكلي درمي‌آيد، گاه به قدر نشستن بر روي انگشتري كوچك مي‌شود و كار از بزرگي سر به آسمان مي‌سايد. گاه از جنس سخت و پايدار برنز ساخته مي‌شود و گاه از فايبرگلاس با رنگ‌هاي شاد و درخشان. هیچ‌­های تناولی، همچون دیگر مجسمه­‌های او، افکارش را بی‌نیاز از کلام تأویل می­‌کنند. با اینکه هیچ است، همه چیز است و میل جوشان هنرمند را به زندگی نشان می‌­دهد.
هیچ­‌ها كه به یکی از مهم­‌ترین و شناخته‌شده‌ترين دوره­‌های کاری تناولي تبديل شده‌اند، علاوه بر داخل کشور در مارکت جهانی نیز مورد استقبال چشم‌گیری قرارگرفته، به طوری که یکی از نمونه‌های بزرگ هیچ فایبرگلاس در حراج کریستیز، مارچ 2016 به قیمت 149/000 دلار چکش خورده است.