Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Search in posts
Filter by Categories
تصویری
تیر 1396
تیر 1397
تیر 1398
تیر 1401
تیر 1402
خبر و رسانه
دی 1395
دی 1396
دی 1397
دی 1398
دی 1399
دی 1400
حراج هنر مدرن و معاصر ایران - خرداد 1394

19   جعفر روحبخش (1375-1319)

فهرست آثار

اطلاعات اثر

عنوان اثر : بدون عنوان

امضاء: «روحبخش 1364» (پایین چپ)
ترکیب مواد روی بوم
100×80 سانتی‌متر
تاریخ اثر: 1364

برآورد قیمت

900 - 700 میلیون ریال

قیمت فروش

قیمت فروش : 850,000,000 ریال

درباره اثر

تابلوی حاضر که جعفر روحبخش آن را در سال 1364، با تجارب وسیع و عمیق در شناخت زبان تصویر، رنگ و ماده­ سازنده­ آن خلق کرده، نمونه­‌ای شاخص از دوره­‌ای است که وی به درک کاملی از ترکیب­‌بندی­‌های انتزاعی و بافت­‌های خاکی در زمینه آثارش دست یافته است. محدودیت رنگی اثر، به درستی در خدمت اهداف نقاشانه‌ایست که هنرمند در طیف گسترده­‌ای از آثار خود، سعی در نمایش آن دارد. والورهای مختلف قهوه­‌ای در اثر که از سایه­‌های کم‌­رنگ و ترک‌خورده­ کرم‌رنگ شروع می­‌شوند، به موجب شناخت وی از ارزش­‌های رنگی، به لایه­‌های قطور و تیره منتهی شده و بدین ترتیب رنگ­‌هایی چون اُکر، قهوه­‌ای آلیزارین، خاکی و طلایی در پلان‌های مختلف تصویر هویدا می­‌گردند. این لحظه درست مثل زمانی است که یک باستان­‌شناس، تنها بخشی از یک شیء باستانی را از درون خاک برای نخستین بار نمایان کرده و در عین حال می­‌دانیم که هنوز بخش بیشتری از یک گنج ارزشمند، در خاک نهان است. لحظه­‌ای از بودن و نبودن که وضعیت ناپایدار آن هستی و نیستی را توامان پیش می­‌کشد.

جعفر روحبخش یکی از هنرمندان تأثیر‌پذیرفته از مکتب سقاخانه به شمار می­‌آید. به نظر می­‌رسد که خطوط کم‌رنگ و شبه‌نوشته­‌های ناخوانایی که در حواشی کار دیده می­‌شوند، از جمله تأثیرات این مکتب باشد. با این حال مشخص است که هنرمند، بر خلاف دوره­‌های رنگی خود که قرابت بیشتری به دستاوردهای فرمی و رنگی رویکرد سقاخانه دارند، در این طیف از آثارش نوعی زبان انتزاعی با تأکید بر قشا و لایه­‌های متعدد رنگ را به مخاطب ارائه می‌کند. در واقع روحبخش حد فاصلی میان دو طبع متفاوت در نقاشی ایران است که پلی می­‌زند میان نقاشی سقاخانه و انتزاع.

رنگ برای جعفر روحبخش در اولویت است، حتی اگر متنوع نباشد. استفاده­ رنگ در نقاشی­‌های او مثل کاربرد زبان در شعر است. به مثابه یک رکن اساسی. زبان در شعر به بلاغت می­‌رسد و رنگ­‌ها زبانی بلیغ در نقاشی می‌یابند. به گفته­ خود هنرمند: «نقاشی بدون رنگ مثل شعر بدون کلمه است. نقاشی به اعتقاد من یعنی تجلی رنگ. طرح در نقاشی حکم کلمه را در زبان دارد و رنگ به منزله­ بار معنایی است که کلمه دارد. شاعر در شعر، کلمه را به اوج معنایش می‌رساند و نقاش رنگ را به زبان درمی­‌آورد و جایگاه اصلی­‌اش را نشان می­‌دهد. زبان من نقاشی است. این زبان تا آنجا که در قدرت من بوده، در کارهایم شکل گرفته است. زبان نقاشی، زبان رنگ و طرح است. به عبارت دیگر نقاش رنگ را به زبان می­‌آورد و رنگ نقاش را».[1]

روند هنری آثار روحبخش نشان می‌دهد که دوره­‌ای طولانی به ترکیب­‌بندی‌­های انتزاعی رنگی و بافت­‌های خاکی پرداخته است. شکل­‌های هندسی کوچک و رنگ­های متنوع برگزیده و سپس در واپسین سال­‌های فعالیت هنری به مضامین سنتی ایرانی، مثل گل و مرغ و رنگ­پردازی­‌های درخشان جواهرگونه رو آورده است. شاید تجربه­ حضور روحبخش نوجوان در کارگاه استاد حسین بهزاد نیز در رویکرد او به سنت­‌گرایی بی‌­تأثیر نباشد. چرا که این سویه کم‌و‌بیش در تمام دوره­‌‎های کاری او و بیشتر در نوعی فضای آبستره­ ایرانی به چشم می­‌خورد. همچنین در اغلب آثارش، مایه­‌هایی از عناصر آشنای هنرهای کاربردی و تزئینی ایرانی، مثل گلیم و فرش و دست­‌ساخته­‌های بومی دیده می­‌شود و همین تنوع موجب شده که وی علاوه بر نقاشی، تجاربی در ساخت نقش­‌برجسته­‌های مسی، نقاشی دیواری، گراوورسازی، نقاشی با شیشه رنگی و لیتوگرافی داشته باشد.

در اغلب آثار روحبخش، از جمله این تابلو، طبیعت پنهانی را می­‌توان به تماشا نشست. در زندگی شخصی نیز زمانی همجواری با طبیعت را تجربه می­‌کند. به گفته­ وی: «رابطه با طبیعت و زیبایی‌­های جهان آفرینش در کار یک نقاش، مثل جاری شدن آبی است پای گلدان گلی مانده به انتظار تری و تازگی و شکوفایی. نقاش رنگ را از طبیعت وام می‌گیرد. قواعد را از طبیعت می­‌آموزد و اصلاً طبیعت سزاوارترین معلم نقاش است. مدت­‌ها است رو سوی طبیعت نهاده‌ام، اما این گشت‌و‌گذار یک سیرو سفر آسوده نیست. من هیچ وقت رو در روی طبیعت، شهامت برخورد با آن را نداشته‌­ام. مدتی رفته­‌ام گشت‌و‌گذاری غریب و پنهان در طبیعت داشته‌­ام، بعد آمده­‌ام در اتاقی دربسته، همه آن خاطرات را بر تن بوم ریخته­‌ام. شاید به این طریق راحت­‌تر توانسته‌­ام جهانی پر از رنگ و نور را به تنگنای بومی کوچک بنشانم.»[2]

گفتنی است که یکی از آثار جعفر روحبخش موفق شده در آوریل سال 2008 در حراج کریستیز دوبی به فروش چشمگیر 133/000 دلار دست یابد.


[1] – روحبخش، جعفر، «این است گویای بی‌زبان که منم»، فصلنامه هنر، ش ۱۵، بهار ۱۳۶۷ ، ص. ۲۲۷.
[2] – همان.