58 کاسه لاله سایر آثار
بیست و دومین حراج تهران حراج بهمن 1403
سایر آثار
  • نام هنرمند: کاسه لاله
نام اثر : کاسه لاله
ارتفاع: 23، قطر 36 سانتیمتر
تاریخ اثر: قرن 11 ه.ق (صفویه)

برآورد قیمت : 3 - 2 میلیارد تومان

رقم برنده مزایده: 2,000,000,000 تومان

رقم نهایی فروش: 2,200,000,000 تومان

اطلاعات اثر

نام اثر : کاسه لاله ارتفاع: 23، قطر 36 سانتیمتر تاریخ اثر: قرن 11 ه.ق (صفویه)

درباره اثر

بنابر کاوش‌های مربوط به آثار فلزی هزاره پنجم و چهارم قبل از میلاد، دو منطقه «تل ابلیس» و «تل یحیی» در کرمان از اولین مراکز کشف اشیای مسی در ایران محسوب می‌شوند. معدن مس سرچشمه نیز که یکی از مهم‌ترین معادن مس جهان به شمار می‌رود در همین منطقه قرار دارد. پس بی‌تردید کرمان از هزاره‌های دور تا به امروز یکی از مراکز مهم هنر مسگری – بعدها قلمزنی – در ایران بوده است. کاسه حاضر، یکی از بهترین نمونه‌های قلمزنی ایران است که در اوایل قرن یازدهم هجری قمری (هفدهم میلادی) در دوره صفویه در کرمان خلق شده است.

«کتیبه‌نویسی» بر روی اشیای فلزی، یکی از ارکان هنر ایران به شمار می‌آید. کتیبه‌های خوشنویسی تا پیش از دوران صفویه به خط کوفی، ثلث و نسخ قلمگیری می‌شدند. پس از  شکل‌گیری امپراتوری هنردوست و هنرپرور صفویه در ایران، حکومت بیشتر شکلی بومی به خود گرفته و آثار هنری عمدتاً بر اساس مبانی بومی و ملی خود خلق شدند و کتیبه‌نویسی برای نخستین بار با خط نستعلیق در اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم بر روی فلز پدیدار شد. کتیبه خوشنویسی «صلوات چهارده معصوم» که با خط بسیار زیبای نستعلیق، با دقت و ظرافت بالا بر روی کاسه کرمان قلمگیری شده، از نمونه‌های اولیه کتیبه‌نویسی نستعلیق در دوران صفویه به شمار می‌آید.

علاوه بر کتیبه‌نویسی، این کاسه سایر مشخصه‏های زیبایی‏شناسانه «دواتگری» و «تزیینات» ظروف فلزی دوران صفویه را داراست. با پایه مخروطی ظریف و کوتاهی در پایین شروع می‏شود، با بدنه‏ای با قوس نرم به سمت بالا حرکت می‏کند و وقتی به لبه کاسه می‏رسد، لبه به سمت بیرون باز و گشاده می‏شود تا با لبخندی، گل مورد اقبال ایرانیان یعنی «لاله» را تداعی کند.

به نظر می‏رسد فضای زیر کتیبه با نگاهی به کاشی‏کاری دوران خود، طراحی شده است. ده‏ها کتیبه خوشنویسی، اسلیمی، ختایی و نقوش حیوانی، آن‌چنان خلاقانه در این فضا با یکدیگر ترکیب شده‏اند که بدون تداخل نقوش، آرامش را برای بیننده به همراه می‏آورند. از ویژگی‏های منحصر به‌فرد این اثر، همین ترکیب‏بندی است. به سختی می‏توان تشخیص داد که آیا کتیبه‏ها به صورت افقی در کنار یکدیگر قرار گرفته‏اند یا عمودی. درضمن هر کتیبه، هم با کتیبه‏های چپ و راست خود و هم با کتیبه‏های بالا و پایین خود خویشاوندی می‏کند. در هندسه‏ای خیال‏انگیز و در یک هماهنگی بی‏نظیر، مجموعه‏ای از ترنج‏ها شامل شعر ذیل، نقوش حیوانی همچون آهو، شیر، خرگوش و نقوش گیاهی و نیز اسلیمی‏ها و گره‏های ظریف بین کتیبه‏ها، دلربایی می‏کنند.

در بادیه عشق می‌رفتم تیز

دیدم دوهزار زنگیان خونریز

هریک به زبان حال با هم گفتند

چون کاسه به دست توست کجدار و مریز

شما در حال ثبت پیشنهاد خرید اثر شماره 58 از کاسه لاله به مبلغ هستید آیا پیشنهاد خود را تایید میکنید؟
توجه: کلیک روی گزینه بله به منزله قبول قوانین و مقررات است.