امضاء: «رامیز» (پایین چپ)
ترکیب مواد روی بوم
145×97 سانتی‌متر
تاریخ اثر: اوایل دهه 1350
-این اثر درنمایشگاه‌های «آثار هنرمندان معاصر در صدمین نمایشگاه تالار قندریز» و «نخستین نمایشگاه هنری بین المللی تهران»( 1353) به نمایش درآمده است.

عمر کوتاه رامیز شهوق به او فرصت نداد تا نقش بیشتری در توسعه هنر مدرن ایران ایفا کند، اما همان اندک آثار به‌جا مانده از او، همچنان وی را پس از قریب به چهل سال از مرگش، در میان هنرمندان مطرح ایران دهه 50 جای داده است.

نقاشی‌های شهوق، هنری انتزاعی، کمینه‌گرا و در عین حال نمادگرایانه و تلفیقی هستند. صفحه چوبی زمینه با رنگ‌های پخته و غالباً تیره پر می‌شود و سطحی زبر، خشن و زمخت می‌آفریند. در کنار این زمختی و بافت‌های کدر و خشن، شیشه‌های شکسته قطور ماشین، تلفیقی هنرمندانه ایجاد می‌کنند که گویای تضادی زیبایی‌شناسانه‌اند. تیزی شیشه در کنار زمختی تخته، بیانی اکسپرسیو را شکل می‌دهد که مخصوص رامیز شهوق است. متریال شیشه‌های ضخیم با ضربه و حرارت درهم شکسته می‌شوند و بافتی پیچیده و در عین حال دلپذیر را پدید می‌آورند که نشانگر تسلط هنرمند بر تکنیک خاص ابداعی اوست. تسلطی که در تمامی مراحل حرارت دادن، ضربه زدن و هدایت تَرَک بر سطح شیشه تداوم می‌یابد. آن‌چه حاصل می‌شود، «تعادل» عمیقی است که از همنشینی این دو عنصر متضاد ایجاد می‌شود. شیشه در این نوع خاص از نقاشی، عنصری بیانگر و نمادگراست؛ روح آرام بشر در ذهنیت رامیز شهوق، چیزی است شفاف، آرام و زلال بسان شیشه که در میان تنش‌های روانی و اجتماعی امروز بشر درهم می‌شکند. حوادث روزمره، هم‌چون مشتی آن را خُرد می‌کند و رنج عالم‌گیر بشر این‌ چنین نمود بیرونی می‌یابد و عالم را در سیاهی فرو می‌برد.

با آن‌که محسن وزیری‌مقدم او را «نقاش رنگ‌های خاموش»1 نامیده، اما نمی‌توان نقاشی‌های شهوق را برآمده از احساسی ناامیدانه دانست؛ تمایل به استفاده از رنگ‌های کدر و بافت‌های زبر و خشن یادآور هنر دوران سنگ و بدویّت خاموش بشر است که در دستان هنرمند شهوق با جسارتی تازه و متهورانه بازتولید می‌شوند.

نگاه معمارانه بخش دیگری از ویژگی‌های خاص نقاشی‌های رامیز شهوق است. ساده کردن نقش‌مایه‌ها و تبدیل مفاهیم به خطوط تجریدی در کنار بهره‌گیری از نقش مربع‌های کوچک، تأثیر تحصیل در رشته دکوراسیون داخلی را بر هنر نقاشی او نشان می‌دهد. در عین حال تقسیم فضا به سطوح کوچک و ساماندهی تصویر بر اساس مربع، یادآور یکی از مهم‌ترین جنبش‌های انتزاعی هنر قرن بیستم، یعنی جنبش دِ استیل و آثار پیت موندریان به عنوان مطرح‌ترین هنرمند این سبک است.

تمامی این موارد در نقاشی پیش‌رو به خوبی عینیت یافته‌اند؛ مربع شیشه‌ای در وسط و در میان آماج بافت‌های تیره و خشن اطراف، محدود شده و درهم شکسته است. در این انزوای پرفشار، مربع‌های سفید رنگ در اطراف کادر، شبیه به پنجره‌های امیدی هستند که ذهن را به گریزی خوش‌بینانه‌ سوق می‌دهند. غوطه‌ور شدن در چنین دنیایی، محل تلاقی نگاه مخاطب و هنرمند است؛ همانگونه که شهوق در شعری گفته:

«هر شب پرنده بی‌پرواز پیامم را برای تو می‌آورد،

تو به آیینه نگاه کن، من تصویر تو خواهم بود

و در دنیای جیوه به تو خواهم نگریست».

1. یادداشت محسن وزیری‌مقدم بر اولین نمایشگاه انفرادی رامیز شهوق در نگارخانه کرته، سال 1356.