امضاء: «BIZHAN BASSIRI 2014» (پشت اثر)
پاپیه ماشه روی فیبر
126×160 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1393
- اثر حاضر در کتاب «مطلق (بیژن بصیری) » (ص 159) ، انتشارات موزه هنر های معاصر تهران و پابلیش ایتالیا (1394) به چاپ رسیده است.

بیژن بصیری از جمله هنرمندانی است که در آثارش همواره بیان فلسفی بر بازنمود بصری پیشی می‌گیرد. او که تجربه سال‌ها زندگی در ایتالیا را دارد، از درون، ایرانی و عاشق تعمق شاعرانه شرقی است و با آن‌که در طول دوران فعالیت هنری خود متریال‌های مختلفی را آزموده، اما می‌توان در تمامی آن‌ها دغدغه‌ای مشترک یافت؛ شهود شاعرانه، تعمق در وجود و معنای مطلق بودن.

اثر پیش‌رو متعلق به یکی از شناخته‌شده‌ترین مجموعه آثار هنرمند با عنوان «تبخیر» است که بین سال‌های 1978 تا 2015 آفریده شده‌اند. در غالب این آثار پیکره شبه‌گونه‌ای از فرم انسانی دیده می‌شود که به دلیل کلی‌گزینی هنرمندانه و حذف جزییات به سوی انتزاع سیر می‌کند. هنرمند آگاهانه از پرداخت به پرتره فردی پرهیز کرده و توانسته تجسمی یگانه‌انگار از مفهوم انسانی بیافریند که بدون هیچ‌گونه اشاره شخصی، مخاطب را به تأملی درونی در ذات انسانی وامی‌دارد.

بصیری برای تولید این مجموعه از تکنیک خاص خمیر کاغذ بر روی فیبر استفاده کرده که به واسطه بافت‌های اتفاقی و گاه خشن بر بیان اکسپرسیو اثر افزوده است. در عین حال نوع انتخاب متریال نشان از تأثیرات هنرمند از بنیان‌های هنر سرزمین مادری دارد؛ پاپیه‌ماشه که در هنر سنتی ایران برای ساخت انواع جعبه‌ها و قلمدان‌ها به‌کار می‌رفت امروز در دستان هنرمند بصیری تحولی نوین یافته و همگام با نیاز او در بستری نو باززایی شده و قابلیت‌های نوینی را آشکار می‌کند.

از طرفی بصیری به واسطه سال‌ها تحصیل و زندگی در ایتالیا دانشی عمیق از هنر معاصر غربی دارد؛ بیرون‌زدگی‌ها و نوع بافت‌های اتفاقی، اثر را به چیزی بیشتر از نقاشی صِرف بدل کرده و آن را به مرزهای نقشبرجسته نزدیک می‌کند. رنگ‌گزینی محدود، کمپوزیسیون صریح و ساده، عدم توجه به عمق‌نمایی و فضاسازی کلاسیک، فرم‌های باز، لکه‌های اکسپرسیو، اشکال ارگانیک و تلفیق هنرمندانه آبستره – فیگوراتیو یادآور مهم‌ترین ویژگی‌های جنبش‌های مدرن مانند اکسپرسیونیسم انتزاعی است.

با این حال بصیری را نمی‌توان صرفاً هنرمندی فرمالیستی دانست. نگاه شهودگرا در کنار پرداختن به دغدغه‌های وجودی، آثار او را محملی برای بیان تفکرات فلسفی کرده و به مفهوم‌گرایی و کانسپت آثار افزوده است. به عنوان نمونه در اثر حاضر استفاده از خمیرمایه کاغذ برای تولید پیکره انسانی، کاملاً هوشمندانه صورت گرفته و هنرمند توانسته به واسطه آن ارتباط ظریفی میان کاغذ و انسان برقرار ‌کند. کاغذ، کتاب، نوشتار، اخبار روزمره و صنعت نشر، دست‌ساخته‌های دیروز بشر برای ارتقا آگاهی بودند که امروزه هویت‌ساز شخصیت او شده‌اند. در دنیای تکنولوژیک امروز میان هویت و مکتوباتِ بعضاً دروغ روزانه آن‌چنان ارتباط تنگاتنگی برقرار است که گریز از آن ناممکن می‌نماید. هنرمند با مچاله کردن کاغذ‌ها و چسباندن آن‌ها پیکره کاغذی انسانی را شکل می‌دهد که خودِ مطلقش را در ازدحام موهوم زمانه از دست داده و در کاغذبازی‌های پوچ دوران گم شده است.

در سال 1394 مجموعه‌ای از آثار بیژن بصیری در موزه‌ی هنرهای معاصر تهران به نمایش درآمد و در سال 2017 نماینده ایران در بی‌ینال ونیز بود.