امضاء: «مهدی سحابی 79» (پایین وسط)
ترکیب مواد روی فیبر
78×98 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1379
پیشینه:
این اثر متعلق به یک مجموعه معتبر می‌باشد.

مهدی سحابی علاوه بر مترجمی برجسته، به عنوان نقاش و مجسمه‌ساز هم در عرصه هنرهای تجسمی نامی آشناست. البته او خود تفکیکی بین مجسمه‌سازی و نقاشی قایل نبود و هر دو را به یک شیوه واحد انجام می‌داد و تفاوت یک تابلو با یک مجسمه را تفاوت ساده مربوط به مصالح می‌دانست و نه بیشتر[1]. در این میان مجموعه‌های «صورتک‌ها»  و «پرسنلی فوری» می‌توانند نقطه اتصالی میان مجسمه و نقاشی باشد و یا نقشبرجسته‌هایی که به دیوارنگاره بیشتر پهلو می‌زنند تا حجم. در این مجموعه که شاخصه آن بهره‌گیری از کاغذ و مقوا برای ایجاد حجم در فرم و شکل است، سوژه یا محتوا بر اصل دگردیسی تکیه دارد.

صورت‌ها در اثر سحابی همچون عکس‌های پرسنلی و فوری هستند که زمان در آن‌ها متوقف شده است. چهار مستطیل تکرار شده که در آن یک یا دو صورت نیمه دیده می‌شود و برخی در تاریکی رنگ‌های آبی و قرمز فرورفته‌اند، همان عکس‌های پرسنلی فوری هستند که در نگاه اول یکسان به نظر می‌رسند، اما فاصله کوتاه زمانی بین هریک، آن‌ها را از هم دیگر متفاوت می‌سازد. سحابی درباره این مجموعه می‌گوید: «ذهنیت این بود که حتی در آن چهار عکس مشابه هم تنها یک اتفاق نمی‌افتد. بلکه عبور زمان از خلال آن‌ها اشاره‌ای پررنگ یافته است و این یعنی هم زمان و هم انسان قابلیت متغییر را دنبال می‌کنند»[2].

اثر سحابی در نگاه اول طنازانه و کودکانه به نظر می‌رسد، با این وجود می‌توان مفاهیم اجتماعی و سیاسی را در آن‌ها بازخوانی کرد. «سحابی هنری را پیش روی تماشاگر می‌گذارد که مثبت است، اما بیان واقعیتی فردی است نه آرمانشهری جمعی. در آثار او، آن‌چه در نگاه نخست خود را به شکل شادمانی به رخ می‌کشد در واقع خوش‌باشی به مفهوم متعارف آن نیست بلکه نوعی صفا و آرامش است، آرامشی که حتی به تماشا گذاشتن آن شکلی کاملاً تصادفی دارد و می‌توانست به تماشا هم گذاشته نشود. آرامشی که سحابی به تماشا می‌گذارد به معنی آشتی کردن با جهان پر از معایب نیست بلکه نوعی واکنش پیچیده تجسمی نسبت به جهانی است که در آن زندگی می‌کند. می‌داند که اندیشه‌های تجسمی برای هر گامی که به جلو برداشته بهایی گزاف پرداخته است و از این رو کارش نمایش رندانه درونی است که هزینه آن از کیسه جهان بیرون تأمین می‌شود»[3].

[1] . به نقل از گفت‌وگو با روزنامه اعتماد، 20 اردیبهشت 1388.

[2] . صورتک‌های منجمد و رسته، مجله هنر ایران، 8 بهمن 1380.

[3] . قره‌باغی، علی اصغر، واکنش‌های پیچیده تجسمی، گلستانه، ش 17 و 18، خرداد و تیر 1379، صص 58-59.