امضاء: «بهمن جلالی 2008» (پایین وسط)
چاپ روی آیینه
38×52 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1387
تک‌نسخه
پیشینه:
این اثر در سال 1395 در ششمین حراج تهران ارایه شده است.

این عکس تک‌نسخه، به مجموعه‌ای از آثار بهمن جلالی تعلق دارد که هنرمند در واپسین دوره‌های کاری خود، متأثر از عکاسی دوره قاجار، دست به آفرینش آن زده است. در واقع این عکس به خوبی نشان می‌دهد که وی چگونه از نخستین جریان عکاسی ایران در دوره قاجار در این مجموعه تأثیر پذیرفته و به بیانی شخصی در ارایه یک فضای تصویری معاصر رسیده است.

بهمن جلالی در دهه هفتاد مطالعاتی جدی و ارزشمند را بر مجموعه‌ای از عکس‌های آلبوم‌خانه کاخ موزه گلستان آغاز کرد. نتیجه این مطالعات به گردآوری و اصلاح نگاتیوهای شیشه‌ای مجموعه کاخ گلستان انجامید و در نهایت این عکس‌ها در کتابی با عنوان «گنج پیدا» منتشر شد. جلالی تحت‌تأثیر چنین فضایی است که در برخی از آثار متأخر خود، از جمله اثر پیش‌رو، عکس را پشت آیینه چاپ کرده است. او که پیرو این مطالعات به خوبی از زیبایی‌شناسی عکاسی قاجار آگاهی یافته، متأثر از این میراث تصویری، دست به خلق آثاری می‌زد که به نوعی می‌توان آن را خوانش و تأویلی معاصر از جریان عکاسی قاجار دانست. استفاده از پسزمینه آیینه هم اشاره‌ای است به جنبه تزیینی عکس در روزگار خودش و هم با انعکاس تصویر بیننده در آن می‌تواند نوعی امکان نگاه مقایسه‌ای بین گذشته و حال را میسر سازد.

در این عکس، بخش‌هایی از چهره یک زن قاجاری دیده می‌شود که از یک صفحه مخدوش شده، نمایان گردیده است. هنرمند بخش‌هایی از عکس اصلی را پوشانده و بخش‌هایی را رنگی کرده است. بسیاری از آثار این مجموعه بهمن جلالی، از جمله اثر حاضر را می‌توان به نوعی از آن‌خودسازی دانست. در واقع اصل اثر، عکسی از یک زن یهودی با عنوان «پرتره زنی جوان با لباس مزین» اثر آنتوان سوروگین است که در مجموعه نگارخانه هنر فریر و سکلر (مؤسسه اسمیتسونیون، واشنگتن) نگهداری می‌شود. نمونه مشابهی از این عکس نیز در آلبوم مجموعه فیروز فیروز محفوظ است که در حاشیه آن نوشته شده است: «دختر جهودی می‌باشد که محمدحسن میرزا موقع گردش در تبریز به وسیله مقتدرالسلطنه خواستگاری کردند؛ به عنوان پرستاری به حرمخانه خود آورد که سر این دختر اهل تبریز قیام و بازار بسته تا این که شبانه دختر را از حرمخانه مخفیانه فراری داده و در منزل یکی از نوکران ولیعهد پنهان نمودند و به اهل بازار اعلام گردید که ولیعهد دختر جهود را از حرمخانه خارج کرد تا این‌که بازار را بازنمودند».