امضا: «M Ehsaei 23م احصایی 02» (پایین راست)
رنگ‌روغن روی بوم
170×167 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1402

نقاشیخط‌های محمد احصایی روایتی نقاشانه از قابلیت‌های خط فارسی است که در بستر بوم با ظرافتی هرچه تمام‌تر اجرا می‌شوند. او که خوشنویسی چیره‌دست است، سال‌هاست تلاش می‌کند فرم‌های خوشنویسانه خطوط را از قید معنا رها کرده و با آن‌ها از بعدی جدید و زیبایی‌شناسانه، هم‌راستا با مؤلفه‌های مدرنیستی برخورد کند. ثمره چنین نگرشی خلق تابلوهایی چون اثر پیش روست که مفردات حروف فارسی در آن به طرزی ماهرانه چیده شده و فرمی را شکل‌ می‌دهند که فارغ از خوانش، گاه معنایی برآمده از طبیعت را انتقال می‌دهند.

در اثر حاضر نوع چینش حروف و ریتم تکرارشونده آن‌ها که از چرخشی مدام در حول نقطه‌ای فرضی در مرکز تابلو شکل گرفته، فرمی مانند گل را شکل داده که به دلیل انتخاب رنگ‌های زرد، نارنجی و سیاه یادآور گل‌های زیبای آفتابگردان است؛ همان نامی که نقاش برای تابلوی خود برگزیده است.

هرچند بافتار متراکم حروف، امکان خوانش کلمه را ناممکن می‌سازد، اما احصایی در طراحی حروف، کشیدگی‌ها، قوس‌ها و قطاع‌ها به اصول خوشنویسی کلاسیک پایبند بوده و هر حرف را در اوج تعادل ساماندهی می‌کند. برخورد هنرمند با نگارش حروف بیش از آن‌که خوشنویسانه باشد، معمارانه است. نقاش با دقت در شاکله کار، ذات و فرم حروف را کاملاً حفظ می‌کند و در عین حال تلاش دارد از بازنمایی کلاسیک خط بگریزد.

ویژگی دیگر این اثر، استفاده هنرمندانه و جسورانه از رنگ‌های درخشانی است که به صورت تخت و یکدست با رنگ سیاه به‌هم می‌آمیزند. نگارش خطوط با رنگ سیاه بر بستر سفید، یادآور همان سواد و بیاض خوشنویسی سنتی ایرانی است اما این‌بار، برخلاف سنت سیاه‌مشق که حروف در هم فرومی‌روند، هنرمند از دورگیری‌های سفید برای خطوط درهم فرورفته استفاده کرده و بدین طریق فاصله کوچکی میان حروف پیچان ایجاد کرده که ریشه در معیارهای زیبایی‌شناسانه گرافیکی با تایپ‌فیس حروف دارد. در عین حال این نوع استفاده از رنگ‌های درخشان، یادآور رنگ‌های به‌کار رفته در چاپ‌های افست نیز است و به نحوی دیگر به کاربرد گرافیک در دنیای معاصر اشاره دارد. این اثر که از جمله آخرین آثار احصایی است به خوبی اوج شکوفایی دیدگاه و نگاه او به امکانات بصری خطوطی چون ثلث، محقق و ریحان را نمایش می‌دهد.