رنگ‌روغن روی بوم
130×130 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1357
- اثر حاضر در کتاب «نقاشی انقلاب» (ص 237) به کوشش مرتضی گودرزی (دیباج) ، انتشارات فرهنگستان هنر (1387) به چاپ رسیده است.

هانیبال الخاص (انقلاب)                                                          

هانیبال الخاص یکی از تأثیرگذارترین نقاشان و مدرسان هنر بر جریان هنر فیگوراتیو نوگرای ایران است. دوره مهمی از آثار او به روایت داستان انقلاب تعلق دارد. در این آثار نوعی هنر متعهد و آرمان‌گرا متأثر از رئالیسم سوسیالیستی دیده می‌شود.

اثر حاضر نیز متعلق به همین دوره است که توجه نقاش به مضمون انقلاب در آن تجلی می‌یابد. فضای کلی اثر به شدت اکسپرسیو است و در نگاه اول آثار کته کلویتس و ادوارد مونش را به ذهن متبادر می‌سازد. مفهومی که هنرمند در پی انتقال آن به مخاطب است، پیشکش کردن شهیدان به انقلاب با بیانی نمادین است. حضور دو فیگور در سمت راست و چپ تابلو در اندازه بزرگتر از دیگر فیگورها که از میان سیل جمعیتی به رنگ سیاه بیرون آمده‌اند، این مضمون را به نمایش می‌گذارد. در سمت راست مردی کودکی در دست دارد و در سمت چپ زنی گل‌های سرخ را به مخاطب پیشکش می‌کند. استفاده از این دو تصویر در کنار هم و اغراق در اندازه دست‌ها اشاره به پیشکش و شهادت را کامل می‌کند و فیگورهایی که در جلوی تابلو دست بر سر و صورت گرفته‌اند، با زبان بی‌زبانی رنج و غصه خود را فریاد می‌زنند. استفاده هنرمندانه از رنگ‌ها در این تابلو در راستای بیانگری نمادین به کار گرفته شده است. دست‌ها و صورت‌ها با رنگ‌های زرد درخشان نمایانده شده‌اند، گویی نور از آن‌ها ساطع می‌شود و گل‌ها و کودک پیشکش شده به رنگ‌های قرمز و نارنجی آتشین در میان دست‌ها، آتش را تداعی می‌کنند. در زمینه نیز رنگ‌های گرم قرمز و نارنجی فضا را پوشانده که همگی التهاب فضا و رنج مردم در این سرزمین را به نمایش می‌گذارند. هر چند رنگ‌های گرم در این اثر غالب‌اند، لیکن نقاش با استفاده از تنالیته‌های سبز و آبی در فیگورها و بخش باریک آسمان در زمینه بالای تابلو رنگ‌ها را در پرده نقاشی کنترل کرده و در عین حال از این تضاد برای تأثیر بیشتر بهره برده است. هنرمند به این ترتیب همگام با مردم باورها و نگرانی‌های آنان را بر سطح بوم روایت می‌کند.