امضاء: «حاجی‌زاده 52/8/24» (وسط)
رنگ‌روغن روی بوم
200×130 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1352

قاسم حاجی‌زاده که در اواخر دهه چهل فعالیت هنری خود را با گرایش به نقاشی آبستره آغازکرد، در آستانه دهه پنجاه سبک کار خود را به ناگهان تغییر داد و به توصیه اردشیر محصص به جنبش پاپ آرت علاقمند شد. حاجی‌زاده در این دوران متوجه ظرفیت‌های بصری نقاشی فیگوراتیو و عکس‌های قدیمی خانوادگی و مطبوعات شد و تلاش کرد تا به عنوان یک نقاش آوانگارد تصویری متفاوت را از چهره‌های سرشناس تاریخی و روایتی از تحولات اجتماعی و سیاسی از چشم‌اندازی نقاشانه ثبت کند.

حاجی‌زاده با رنگ‌گذاری‌های نامعهود، انتخاب‌های غیرعادی از عکس، جرح و تعدیل فضا و روابط، به آشنایی‌زدایی از پرتره‌های آشنا می‌پردازد. در حقیقت او الزاماً نسبت به سوژه‌هایش هم‌دلی یا هم‌ذهنی نشان نمی‌دهد، موافق یا مخالف کسی نیست، آدم‌ها و اشیاء دستمایه‌هایی هستند که او را در ساختن یک ترکیب جالب یا فضایی دیدنی مدد می‌رسانند.

دستاورد او در این دوران پرداختن به خوانشی متفاوت از چهره سلبریتی‌ها و زندگی مصرفی دنیای مدرن در بستر فرهنگ عامه در پیوند با نگاهی اگزوتیک بود. نقاشی حاضر یکی از نمونه‌های ممتاز همین رویکرد حاجی‌زاده است که پرتره‌های بازیگران سریال «پیتون پلیس»[1] در دهه هفتاد میلادی در آن به تصویر کشیده شده‌اند، سریالی که در آن روزگار در جامعه ایرانی مخاطبان فراوانی داشت و الگویی مشهور و آشنا برای جهان در حال مدرن شدن ایرانی بود.

ویژگی طراحی چهره‌ها و رنگ‌گذاری‌های حاجی‌زاده در تابلوی پیش‌رو استوار، جسورانه و متنوع است. تقسیم بندی کلی تصویر نیز با حالتی مرکزگرا، به شکلی هنرمندانه‌ در پی ایجاد حس انتقال تقارن‌های موجود در فیگورها از نقطه‌ای به نقطه دیگر است، تا در نهایت چشم بیننده را به حرکتی مدام در سطح کلی بوم وا‌دارد. در این‌جا کاراکترها (قهرمانان) با دست‌کاری‌های نقاشانه به سوژه‌هایی آشنا و نوستالژیک بدل شده‌اند.

تناسب و هماهنگی پرتره‌ها، بیشتر تابع ظرفیت خاطره‌انگیز و بازی‌های خیال‌انگیز میان رنگ و خط است، تا کارکرد فیوزیولوژیکی‌شان که بیننده بنا بر عادت ‌می‌شناسد. چهره‌هایی که پیش روی مخاطب آشکار می‌شوند، در ژست‌های منجمدشده‌‌ای دیده می‌شوند که از روی پوستر سریال تقلید شده‌ و به ذوق نقاش، گذشته و اکنون‌شان در هم‌آمیخته است. در این تابلو نقاش چیزهایی یا کسانی را از گذشته به امروز و از اکنون به قدیم می‌برد و حاجی‌زاده در عرصه بی‌کران خیال، درگیر بازی شوخ‌چشمانه‌ای با شخصیت‌ها و سوژه‌های محبوب خویش و مردمان سرزمینش است.

[1] . Peyton Place