امضاء: «فرهاد مشیری 1379، Farhad Moshiri 2000» (پشت اثر)
ترکیب مواد روی بوم
120×235 سانتی‌متر
تاریخ اثر: 1379

کوزه‌های فرهاد مشیری، تصویری معاصر از یک روایت باستان‌شناسانه است. این زیرخاکی‌های امروزی، بیش از هر چیز معنای سبک و ارزش‌های زمانی تاریخ را به چالش می‌کشند تا مخاطب اثر هنری بار دیگر در برابر این پرسش قرار گیرد که هنر معاصر یا پست مدرن از کدام گذشته و تاریخ صحبت می‌کند و در کدام آستانه زمانی دچار انفصال معنایی از گذشته می‌شود. کوزه‌های قدیمی ایرانی را بارها دیده‌ایم، کوزه‌هایی از شوش و سیلک و شهر سوخته که با صلابت و تفاخر، هویت و گذشته فرهنگی ما را به شکلی استوار منعکس می‌کنند. ظروف و اشیای سفالی یکی از مهم-ترین هنرهای باستانی ایران است که ریشه در حضور نخستین ساکنان این خطه دارد. اهمیت سفالگری در فرهنگ‌های گذشته چنان است که مورخان از طریق مطالعه‌ نقوش و اشکال آن، با شرایط اجتماعی، اقتصادی و آداب و رسوم یک دوره آشنا می‌شوند.
مشیری در اواخر دهه 1370، با مشاهده‌ خُم‌ها و کوزه‌های سفالی قدیمی در زادگاه خود شیراز، تحت تأثیر شکل، بافت و ماهیت کارکردی آن قرار گرفته و متعاقباً آثاری می‌آفریند که به مجموعه‌ کوزه‌ها شهرت می‌یابند. ظرف‌های سفالی آشنا در این آثار با نگاهی کمینه‌گر و گاه بدوی بر سطوحی بزرگ به تصویر درآمده‌اند و در برخی از نمونه‌ها، عباراتی عامیانه و دم‌دستی به خط نستعلیق، این کوزه‌های قدیمی را همراهی می‌کنند. بدین ترتیب یک فضای تصویری نئوپاپ و گاه طنزآمیز در آثار مشیری شکل می‌گیرد که البته نگاهی هم به کارکرد کوزه در ساخت سرکه و شراب و اشاراتی که در ادبیات ایرانی بدان شده، دارد.
سفال‌های اولیه و دست‌ساز ایرانی سطحی زبر و خشن دارند و چسبندگی آنها بیشتر به موجب شن و گیاهان خشک و خرد شده بوده است. به نظر می‌رسد که کوزه‌های مشیری نیز چنین جنسی دارند و قدمتی تاریخی را تداعی می‌کنند. سطح این نقاشی‌ها کمی زبر و بافت‌دار است تا بدین شکل فضایی کهنه در عین حال شیئی نفیس را نشان دهند. هنرمند در اثر حاضر که نمونه‌ای با شکوه از این مجموعه است، کوزه‌ای غول‌پیکر و بزرگ‌تر از آنچه انتظار می‌رود را به تصویر درآورده که همچون نمونه‌های مشابه سطح قابل اتکا ندارد. کوزه به شکلی تخت مانند کلاژی بر زمینه‌ای بافت‌دار ترسیم شده و با به حداقل رسیدن رنگ در این اثر، پیش‌زمینه حالتی شفاف نسبت به پس‌زمینه پیدا کرده است. در نتیجه بیش از اینکه با کوزه‌ای واقع‌نما مواجه باشیم، هاله‌ای رنگ‌باخته از کوزه‌ای ارزشمند و نفیس همچون یک کهن‌الگو در نظرمان جلوه می‌کند که در بخش‌هایی با زمینه یکی شده است.
قابل ذکر است که فرهاد مشیری هنرمند پرطرفدار مارکت جهانی هنر است. او اولین هنرمند خاورمیانه است که به رکورد فروش بیش از یک میلیون دلار در سال 2007 دست یافت. رکورد قیمت او بار دیگر در آوریل 2013 در حراج کریستیز دوبی به مرز یک میلیون دلار رسید و نمونه‌ای مشابه از کوزه‌های وی در اکتبر 2011 در حراج کریستیز دوبی به قیمت 422/500 دلار چکش خورد.