امضا: اثر راست: «B. Mohassess 60 بهمن محصص 1338» (پایین چپ)
آبرنگ و مرکب روی مقوا
هرکدام ۵۰×۷۰ سانتیمتر
تاریخ اثر راست: 1338، اثر چپ: حدود 1338
پیشینه:
آثار حاضر توسط هنرمند به سهراب سپهری اهدا شده (متن آن در پشت اثر) و صاحب فعلی آن‌ها را از خانواده سپهری خریداری کرده است.

بهمن محصص، چنان‌چه جلیل ضیاءپور معتقد بود که «بار ذهنی، سخن هنرمند است»، تمام این بارِ ذهنی را عینی ساخت.

مجموعه پیش رو، دو اثر منحصر به‌فرد از بهمن محصص است. این آثار از معدود آثار دهه سی خورشیدی بهمن محصص است. آن‌چه این آثار را استثنایی می‌کند، نقاشی‌ها و طرح‌هایی است که پشت هر دو تابلو کار شده و به سهراب سپهری تقدیم شده‌اند. این آثار نزدیک‌ترین نمونه‌ها به نقاشی‌های نمایش‌داده‌شده در دومین و سومین بینال تهران (۱۳۳۹ و 1341) هستند.

در این دوره، بهمن محصص با لایه‌های ضخیم رنگ، فضایی بسته را همراه با پسزمینه‌هایی مواج القاء می‌کند. این تجربه‌های خاص، در دریافت‌هایی از اکسپرسیونیسم انتزاعی قابل ردگیری است که با تکنیک و شیوه نقاشانه و خلاقانه محصص، توأم شده است.

نیما یوشیج، بهمن محصص را «نقاشباشی» صدا می‌کرد. صدای مشترک او و بهمن محصص که از اقلیمی مشابه برخاسته بودند، المان‌هایی مشترک را اخذ کرده‌اند: پرتره، ماهی، دریا، طبیعت، انسان و… که اجزای حیات هستند و در دریافت‌های بهمن محصص، به هیأتی با شدیدترین تفاوت دست می‌یابند. در دستگاه ذهنی محصص، شیء و انسان از اهمیتی واحد برخوردارند – در فرم و محتوا – و این تعامل و تعادل، جهانی شگفت از هنرمند و آثارش را نمایندگی می‌کند: یک تعلیقِ بی‌پایان که نه‌فقط در فیگورها که در طبیعت‌بیجان‌ها و فرم‌های انتزاعی هنرمند نیز نمایان است. این نکته ریشه در درونگرایی و جست‌وجوی مفاهیم ذهنی – تاریخی دارد و به‌شدت مدرن و به‌اکنون است و منظر و منظوری فردایی دارد.

واقع و فراواقع نزد بهمن محصص، بسیار نزدیک هم اتفاق می‌افتند؛ هم در زیست و هم در آثار (از طراحی، نقاشی و مجسمه تا نمایش، ترجمه و متن). چرایی وجود و اَشکال آن، پرسش و جست‌وجوی پیوسته زیست و ضمیمه آثار بهمن محصص بوده است. بهمن محصص در چهارده‌سالگی، از محمدحبیب محمدی، پدر نقاشی مدرن گیلان آموخت و در سال ۱۳۳۰ خورشیدی، با حمایت او، اولین نمایش آثارش، در رشت برگزار شد. در همین سال‌ها مدتی نزد جلیل ضیاءپور به نقاشی و آشنایی با کوبیسم پرداخت. با ورود به ایتالیا، مدتی کوتاه به کارگاه فروچو فراتزی در دانشکده هنرهای زیبای رم رفت. در دهه چهل خورشیدی و بازگشت به ایران، دوره اوج هنرمند شکل می‌گیرد و این سیر، پیوسته تداوم می‌یابد.

بهمن محصص، در انزوایی خودخواسته زیست و تلخی‌های تاریخی و اکنون انسان، او و آثارش را محکوم خود ساخت. هرچند به اصالت انسان و انسانیت درآمیخته بود. چراکه از هنر، زندگی می‌خواست و زندگی را مرجح بر آن می‌نامید. در زیست و آثارش،‌ رک بود و صدای بلند مدرن‌بودن را در گوش‌ها نواخت. بهمن محصص می‌گفت: «برای فریادکشیدن، شخص باید دیدی قوی داشته باشد».