امضا: «Ba» (پایین چپ)
رنگ‌روغن روی بوم
۵۰×۷۰ سانتیمتر
تاریخ اثر: ۱۳۴۹
پیشینه:
این اثر در سال 1398 در یازدهمین حراج تهران ارایه شده است.

تابلوهای طبیعت‌بیجان بهمن محصص جایگاه ویژه‌ای در بررسی تحولات تصویری نقاشی مدرن ایران دارند. مضامین مورد علاقه و تکرارشونده در آثار محصص بیشتر چیدمان‌هایی از انواع اشیاء همچون گلدان، بطری و ماهی‌هاست، اما تابلوی حاضر با انتخاب سوژه‌ای متفاوت، یک استثناء به شمار می‌آید و یکی از نمونه‌های ممتاز طبیعت‌بیجان‌های باشکوه دوره میانی کار اوست. این اثر از نظر بداعت خطوط، ترکیب‌بندی و نوع رنگ‌گذاری یادآور نقاشی‌های پل‌ سزان در واپسین سال‌های دهه ۱۸۹۰ میلادی است.

محصص در جهان شگفت‌انگیز طبیعت‌بیجان‌ها، پیوسته همان بستر نقاشی‌های فیگوراتیوش را دنبال می‌کند. شیء برای محصص همان ضرورتی را دارد که فیگور انسانی دارد. در اثر حاضر، ترکیب‌بندی ساده، متوازن، ظریف و سرراست است. محصص با وسواس به هریک از اجزاء، شکل یگانه‌ای هماهنگ با فضای پیرامونش و جایگاهش در کل کار بخشیده است. برای او این مضمون به‌مثابه فرصتی برای پرداختن به وضعیتی واقع‌گرایانه است که در آمیختگی با عنصر خیال، فضایی اکسپرسیونیستی را ساخته است.

در مقایسه با دیگر نمونه‌ها، در این اثر عناصر با خط‌های محیطی اتود شده‌اند و با تمرکزی سنجیده، شاخه پر از میوه در پایین تصویر با طیف‌ رنگ‌های سبز، اجزای عمودی بالا در پسزمینه را با سطح افقی میز پیوند داده است. شاخه درخت با میوه‌هایش روی میز و فضای پسزمینه که شبیه تابلوهای نقاشی در آتلیه هنرمند به نظر می‌رسد، بر اساس نوع چیدمان در تلاقی با مکان و زمان هنرمند، صورتی نو یافته و به لحاظ فرم و محتوا در جست‌وجوی مفهومی تازه هستند. همچنین رنگ‌ها در دامنه اندکشان از خلوص و غنای خاصی برخوردارند. اشتیاق هنرمند به ایجاد نظم در گستره بوم، حال و هوای سنگین و در عین حال پویایی را به اثر بخشیده است. رنگ در همه جای اثر دارای درجه‌بندی ظریفی است که از ضرباهنگ قلم‌موی پرجنب‌وجوش هنرمند پدید آمده‌است.