امضاء: «پزشک نیا 1961» (پایین چپ)
جوهر و آبرنگ روی مقوا
50×70 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1340
پیشینه:
این اثر متعلق به یک مجموعه معتبر می‎باشد.

نقاشی حاضر نمونه­ای شاخص از سبک هنری هوشنگ پزشک­نیا و همچنین توجه او به بازنمایی مسائل اجتماعی جامعه، مردم زحمت­کش و طبقه­ کارگر است. اندیشیدن به مردم و راه و رسم زندگی، در آثار متنوعی از پزشک­نیا نمود یافته است. به ویژه زمانی که در اوایل دهه­ 1330 برای کار به آبادان رفته و در شرکت نفت استخدام می­شود، زندگی دشوار مردم در آن منطقه، هنرمند جوان را سخت متأثر می­کند. این تأثیرات تا جایی پیش می­رود که ابراهیم گلستان او را «تصویرساز سطح و چهره‌ اقلیم و مردم خود» می‌دانست. این چهره­‌ها از مردمی که دغدغه پزشک­نیا هستند، با خط‌های ضخیم همیشگی وی در این تابلو تصویر شده است. شاید بهترین توصیف از ویژگی پرتره­های پزشک­نیا، روایت ابراهیم گلستان باشد که زمانی در آبادان با او آشنا می­شود. وی می­نویسد: «در چهره­ها همیشه یا بهت است، یا ترس، زجر، پخمگی و یا بیکاری. آدم­ها یا روستایی­اند، یا کارگرهای نفت. دل بیشتر هوای کوه و ده دارد»[1].

هوشنگ پزشک­نیا از نخستین هنرمندانی بود که به شیوه‌ مدرن می­اندیشید و­ طراحی می­کرد. خط برایش امکانی بود در به نمایش ‌گذاشتن سوژه و تأکید بر آن. در اثر حاضر نیز می‌توان به ارزش‌های بیانگرانه خط در شکل‌گیری تابلو پی‌برد. نقاش، با استفاده از چند خط ساده پهن کناره‌نما، حالت مردان روستایی را به بهترین وجه درآورده است. بر روی جزییات چهره و لباس‌ها تأکیدی نشده و رنگسایه‌های اندک سبز و قهوه‌ای برای نشان دادن حالت چهره‌ها کفایت می‌کند. خطوط عمودی تا پسزمینه در همه بخش‌ها تکرار شده و فضایی استوار و اکسپرسیو به نقاشی بخشیده است.

هوشنگ پزشک­نیا در انتخاب بیان تجسمی خود به چنان تشخص و انحصاری رسیده بود که می­توان او را از برترین نقاشان مدرن ایرانی با رویکرد اکسپرسیونیستی به شمار آورد. ویژگی‌های حیرت‌انگیز و تأثیرگذار وی در هنر سده­ اخیر ایران چنان بارز است که شخصیت­های برجسته­ای در ادبیات و جریان روشنفکری ایران همچون ابراهیم گلستان، نجف دریابندری و جلال آل­احمد از او سخن گفته‌­اند.