نقاشی‌های طراحی‌گونه هوشنگ پزشک‌نیا، از تجربیات زیسته او سرچشمه می‌گیرند؛ او که در دهه سی شمسی در آبادان و شرکت نفت مشغول به کار بود، هر روز و از نزدیک انسان‌های کارگری را می‌دید که چگونه در تکاپوی زندگی، به واسطه انجام کارهای سخت، جسم و روح خود را فرسوده می‌کند.

خود در مورد این مواجهه می‌گوید: «من چشمان خودم را به چشم‌های بی‌فروغ مردمانی که در محرومیت و شکنجه اجتماع رنج می‌برند و از آن داغ‌ها به تن‌هایشان دارند، می‌دوزم. آنگاه با پیروی آزاد از هر مکتب که می‌خواهم شخصیت خود را در تکنیک با به کار بردن حسی از آن قبیل که گفتم در ایجاد خطوط متعادل و هماهنگ با فکر من و رنگ‌هایی بدیع و مناسب با آن جست‌وجو می‌کنم. من مردمانی را می‌سازم که بیش از هر موجودی حس بشری دارند و بیش از همه محرومیت می‌کشند. چهره آدم‌هایی را می‌سازم که حقیقت در پس ظاهر یکسان آدم‌ها به من می‌نمایاند و آن را جلوی چشم همه می‌گذارم»[1].

از این‌رو نقاشی‌های او، رویکردی اجتماعی دارد و به بیانگری رنج زیسته انسان می‌پردازد؛ انسان‌هایی برآمده از زیست‌بوم هنرمند و همزمان با عصر او که چهره‌هایی تکیده با چشمانی بهت‌زده دارند و در تکاپوی زندگی مدرن، اصل و اصالت حقیقی خود را فراموش کرده‌اند.

هوشنگ پزشک‌نیا برای بیانگری مفاهیم پنهان در اثر خود، از تکنیک پاستل‌روغنی در خلق اثر کمک گرفته است. خطوط کج کوتاه با شیب مایل، که با سرعت بر روی کاغذ کشیده شده‌اند، هیجان و حس هنرمند را به بهترین نحو، در قالبی اکسپرسیونیستی منتقل می‌کنند. سپس نقاش از آبمرکب سیاه بر روی خطوط پاستلی استفاده می‌کند. بدین ترتیب چهره مرد کارگر که در گرمای جنوب و زیر آفتاب سوزان، احتمالاً سوخته و داغ‌دیده شده، از میان خطوط زمینه هویدا می‌شود. استفاده از رنگ اخرایی بر مفهوم داغ‌دیدگی چهره می‌افزاید. پرهیز از واقع‌نمایی و استفاده از سطوح برای نمایش حجم چهره، حقیقت وجودی کارگر را از امر واقع‌نمایانه به امر درونی سوق می‌دهد و مخاطب را به تفکر وا‌می‌دارد. نقاش تلاشی برای نمایش سختی‌های زیستن که احتمالاً در واقعیت خطوط چهره کارگر نقش‌بسته، نکرده، اما با این حال، نوع ضرباهنگ حرکات هیجان‌گرایانه پاستل بر کاغذ، باعث شده این خطوط نمادی از آن چیزی باشد که در زیر پوست کارگر در جریان است و درد را نه در سطح کالبد چهره، بلکه گویی در خطوط افتاده بر روح نمایش می‌دهد و با قوتی بیشتر رنج و ترس زیستن را هویدا می‌سازد.

[1] . پزشک‌نیا، هوشنگ، (1329)، «کشار»، روزنامه پیک صلح، ش 29، 3 تیر.