امضاء: «H-PEZESHKNIA» (پایین چپ)
پاستل روی مقوا
50×70 سانتی‌متر
سال تولید اثر: اواسط دهه 1350

هوشنگ پزشک‌نیا در این اثر به روشی منحصر به فرد و توام با هیجان‌های درونی‌اش، پرتره‌ای را به تصویر درآورده که می‌توان در آن مهم‌ترین ویژگی سبکی او، یعنی توجه به بیان بصری هیجان‌گرا یا اکسپرسیونیستی را به تماشا نشست. به طور کلی پرشک‌نیا را هنرمندی پُرشور در نقاشی و رنگ می‌شناسیم که معمولاً با انتخاب رنگ‌های هیجان‌انگیز و جسور، اثر را به آشوبی بصری می‌کشاند. رنگ در آثار او تلاطمی دارد که تنها طراحی هوشمند و روان‌پردازانه‌ هنرمند در لایه‌های زیرین اثر، قادر به مهار آن است. خط‌هایی که در اثر حاضر دیده می‌شوند نیز متضمن چنین ویژگی‌هایی هستند. صلابت و شکوه‌مندی خط و طراحی، حتی در این کار که اساساً مبتنی بر کنتراست نامتعارف رنگ است، به خوبی نمود دارد. در واقع هویت تمثال به تصویر درآمده، به نوعی از ازدهام خط-ها و خراش‌های درهم، ساخته و پرداخته شده است.
پزشک‌نیا در انتخاب این بیان تجسمی به چنان تشخص و انحصاری رسیده است که می‌توان او را از برترین نقاشان مدرن ایرانی با رویکرد اکسپرسیونیستی به شمار آورد. ویژگی‌های حیرت‌انگیز و تأثیرگذار وی در هنر سده‌ اخیر ایران چنان بارز است که شخصیت‌های برجسته‌ای در ادبیات و جریان روشنفکری ایران همچون ابراهیم گلستان، نجف دریابندری و جلال آل‌احمد از او سخن گفته‌اند. آل‌احمد در اهمیت او و کارش می‌نویسد: «هنر جدید در این آب و خاک راه خودش را بالاخره در میان کار پزشک‌نیاها گیر خواهد آورد.» زندگی او آنقدر عجیب بوده و فراز و فرود داشته که زمانی او را به ونسان ونگوگ تشبیه کرده‌اند. به این معنی که اهمیت هر دو بعد از مرگشان درک می‌شود، هر دو زندگی پر تنشی را تجربه کرده‌اند و هر دو برادری به عنوان تکیه‌گاه دارند. یعنی تئو برای ونسان و ایرج برای هوشنگ.
با توجه به شخصیت متفاوت و گاه نامتعارف پزشک‌نیا، وی در بسیاری از آثار خود، از جمله اثر پیش‌رو، عامدانه خوانشی روان‌شناسانه را بر بیننده‌ اثر تحمیل می‌کند. با خیره شدن به مردی با چهره‌‎ای آبی، گردنی کشیده و نگاهی خیره، ناخودآگاه خود را در مواجه با شخصیت و هویت مرد آبی قرار می‌دهیم. نگاهش را دنبال می‌کنیم، تا در دیالوگی از سکوت، به کشف و شهودی مشترک با هنرمند در این فریاد ممتد آبی، دست یابیم.
ماجراجویی‌های پزشک‌نیا در زندگی، شباهت زیادی به برخی از نوگرایان اروپا در بحبوحه‌ مدرنیسم دارد. همچون آنان که در بطن فرهنگ غرب زیستند و پیروزمندانه در برابر طیفی دیگر ایستادند، پزشک‌نیا نیز بسیار پیش از زمانه خود بود و سر آشتی با هیچ نوعی از ساختارمندی آکادمیک در هنر را نداشت. در واقع او به نوعی فراتر از آنچه که نسل اول نوگرایان ایرانی به آن دست یافته بودند، می‌اندیشید و نقش می‌زد. به همین جهت است که بسیاری از پژوهشگران هنر، هوشنگ پزشک‌نیا را از آغازگران راستین نقاشی مدرن در ایران می‌دانند.
وی نه‌تنها از سوی منتقدین و آکادمیسین‌های هنر مورد توجه قرار گرفته که در مارکت هنر نیز به جایگاه بین‌المللی دست یافته است. نمونه مشابهی از اثر حاضر در نوامبر 2008 در حراج بونامز دوبی به قیمت 68/000دلار به فروش رسید.