امضاء: «رضا مافی 1353» (پایین چپ)
رنگ‌روغن روی بوم
150×110 سانتی‌متر
تاریخ اثر: 1353
پیشینه:
این اثر در اکتبر 2008 در حراج کریستیز دوبی ارایه شده است.

رضا مافی در تجربه خوشنویسی به شیوه مدرن، همواره در جست‌وجوی آزادی عمل و تنوع، اما در عین حال مقید به حسن خط نیز بود، تا آن‌جا که در طول عمر کوتاهش با درک صحیحی از ظرفیت خوشنویسی سنتی، راه‌هایی را شناخت و تکنیک‌‌هایی را در نقاشیخط آزمود که تا به امروز به دفعات مورد تکرار هنرمندان نسل‌های بعدی قرار گرفته است.

مافی بر آن شد تا پتانسیل مستتر در سیاه‌مشق‌نویسی و نمایان کردن توان زیباشناختی نستعلیق ایرانی را در مسیری متفاوت از هنرمندان هم‌نسلش که با موتیف خط کار می‌کردند، به سطحی تازه  ارتقا بخشد. او در این راه موفق بود و توانست هوایی تازه به جهان هنر نوگرای ایرانی بدمد و آن را غنی‌تر سازد.

در اثر حاضر که یکی از بزرگترین آثار رضا مافی است که تا پیش از این در مارکت‌ها و حراج‌های هنری عرضه شده، هنرمند با شناخت دقیق از ترکیب‌بندی و ارزش تزیینی حروف «ن» و «ی» در پی کشف موسیقی متلاطمی از بارش حروف با ضرباهنگی سنجیده و هارمونیک بر گستره بوم است. او با تکرار مفردات نستعلیق، در پی آن است تا جادوی منحنی‌های پویا را بر لایه‌‌های زیرین و پنهان بافتار خط و رنگ منطبق سازد و در این میان با توجه بیشتر به فضاهای خالی حروف منحنی در تقابل با بخش پرشده یا حروف کشیده «الف» و «ب»، بازی با فضاهای مثبت و منفی را یکی از پایه‌های اصلی ترکیب‌بندی تابلویش قرار داده و این شیوه را که ملهم از طلااندازی و دندان‌موشی بین سطور در سنت کتاب‌آرایی قدیم ایرانی بود، به شکلی هوشمندانه در قالب گفتمانی نو و نگاهی نقاشانه به نمایش می‌گذارد.

اثر حاضر از نمونه‌های ممتاز آثار نقاشیخط مافی در دهه پنجاه خورشیدی است که نوعی دفرماسیون در فضای کولاژ با مفردات خط در آن به نتیجه‌ای قطعی و ساختارمند رسیده است. آن چنان که ریتم خطوط و هارمونی گزاره‌های تصویری در این اثر را می‌توان به مثابه فتح بابی دانست برای نوجویانی که می‌خواستند در آن سال‌ها راهی تازه برای نوکردن فضای هنرهای تجسمی ایران با گرایش به خوشنویسی ایرانی پیدا کنند.

در این تابلو، هنرمند تنها با یک رنگ قهوه‌ای و با بهره‌گیری از سایه‌روشن‌های ایجاد شده در بازی قلم و پروازهای پرکشش و موسیقایی آن، از خوشنویسی به نقاشی رسیده است. در این دوره رنگ‌ها در کار مافی اندک اندک کم شده و او به نوعی مینیمالیسم خود خواسته متمایل شد، تا جایی که متن غالب تابلوهایش در این دوره قهوه‌ای و زعفرانی‌ رنگ است. این ترکیب سیل‌وار حروف است که گاهی پر از انحنا و زمانی تیز و تند و عمودی و گاهی درهم، شکل اصلی تابلو را با یک رنگ ساده می‌سازند؛ گویی از تکه ابری باران ببارد. از دور انگار حروف در هم بافته‌ شده‌اند، اما ظرافت و دقت در اجرای هنرمندانه او در مواجهه نزدیک با اثر خود را نمایان می‌کند.

لازم به ذکر است نمونه‌هایی از آثار این دوره مافی در گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران، کتابخانه ملی ایران، وزارت امور خارجه و چند مجموعه خصوصی خارج از ایران نگهداری می‌شود.