امضاء: «Rouhbakhsh 94» (پایین چپ)
رنگروغن روی بوم
70×80 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1373
برآورد قیمت : 900 - 700 میلیون ریال
رقم نهایی فروش: 100,000,000 تومان
امضاء: «Rouhbakhsh 94» (پایین چپ)
رنگروغن روی بوم
70×80 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1373
نقاشی پیش رو از واپسین کارهای جعفر روحبخش است که در ترکیبی انتزاعی و با بهرهگیری از امکانات خط، توانسته به بیان عمق احساسات هنرمند بپردازد.
روحبخش که عمری دلبسته هنر شرق و نقشمایههای ایرانی بود، در این نقاشی از رنگهایی استفاده کرده که یادآور نقاشی سنتي ویترای است. گستره سیاه بوم، در نگاه هنرمند و در کنار شناخت وی از ارزشهای رنگ، سیّالیتی را به وجود آورده که تجسم لحظهای از درخشش است. خطوط در هم تنیده، در گسترۀ رنگهای درخشان غوطه میخورند و هر لحظه در فضای عمیق تیره، پیدا و ناپیدا میشوند. در این تجسم پویا، روحبخش سفر به جهانی خیالانگیز را به مخاطب وعده میدهد که در پس هر رنگ و خط، فضایی کیهانی را میآفریند؛ گویی صفحه بوم، دریچهای است به عالمی دیگر؛ عالمی همراه با نوسانهای زندگی همیشه جاری در جهان که خاص نگاه شرقی است.
روحبخش با بهرهگیری از انگارههای بومی و کهن ایرانی، در این نقاشی، به خطوط پر پیچ و خم خط پناه میبرد که یادآور نگارش خط در زبان فارسی است. گویی با عجله و در خلسهای آنی، مقامي شهودی رخ میدهد و او بیوقفه این سرود ازلی را مینویسد و مینگارد. ترکیببندی مواج در حرکت قلم، نوعی از موسیقی تجسمی را در اثر حاضر شکل میبخشد.
مهمترین دستاورد هنری روحبخش، نابگرایی در فرم و رسیدن به زبان شخصی در هنر انتزاعی و ساخت فضاهایی پرابهام و رمزآلود است. خطهای پرجنب و جوش، با انبوهی از انرژی، هرلحظه از شکلی به شکلی در میآیند و وجهی از بودن در کنار نبودن را شکل میدهند. تیرگی فضای اثر با خطوط رنگین و شفاف درهم میشکند و فضایی پرتکاپو را در مرکز تصویر شکل میبخشد. درک صحیح فضا در کنار توجه به جزییات، ریتم موزون و یکپارچگی نقوش، توانسته روحی یگانه را بر اثر حاکم کند.
روحبخش در این نقاشی، با مهارتی ستودنی رنگ را به خدمت گرفته است. توجه به خط و ظرافت خطوط، دغدغه همیشگی جعفر روحبخش است که شاید بتوان ریشههای آن را در آموزههایش از حسین بهزاد سراغ گرفت. همین خطوط آزاد و پر پیچ و تاب، همراه با بازی نور و سایه، عمقنمایی خاص هنرمند را شکل میدهند که در کنار کاربست تونالیتههای آبی لاجوردی، بنفش و آبی فیروزهای، میتواند گویای تجربهای عرفانی و درونی از نقاشی متافیزیکی شرقی باشد.
هرچند روحبخش به عنوان نقاشی انتزاعی شناخته شده است، اما این اثر به لحاظ به کارگیری نوعی خاص از خطوط سیال و دستیابی به بیانی شخصی از عمقنمایی فضا، از منحصر به فردترین آثار دوره سوم نقاشیهای هنرمند است که کمتر در میان دیگر آثار او میتوان برای آن نظیری یافت.
اثری مشابه از جعفر روحبخش در حراج کریستیز سال 2008، به رقم قابل توجه 133000 دلار دست یافت.