ژازه تباتبایی نقاشی روایتگر، شاعر، مجموعه‌دار و از پیشگامان هنر نوگرای ایران بود. مضامین و سوژه‌های ژازه از داستان‌های عامیانه، اسطوره‌ها و افسانه‌های فولکلور ایران مایه می‌گرفتند. ویژگی نقاشی‌های فیگوراتیو ژازه، به تصویر کشیدن شخصیت‌های شناخته‌شده در ادبیات تغزلی و تجسم‌بخشیدن به باورهای اسطوره‌ای و تخیلی بود که در جهان واقعی وجود خارجی نداشتند. او در گستره بیکران خیالش درگیر بازی‌های طنازانه با افسانه‌های دیو و پری‌ها بود و کوشید تا حافظه جمعی ایرانیان را بازسازی کند.

در نخستین آثار فیگوراتیو او که در میانه دهه سی خلق شد، پیکرهای زنان ماهرو، عشاق و دیوها با حالتی سمبلیک از قلب نگارگری ایرانی راه خود را به نقاشی‌های مدرنیستی ژازه باز کردند. نقاشی‌های او استمرار اسطوره‌ها، افسانه‌ها و شعرهایی است که گزاره‌های آن از گذشته تاریخ و فرهنگ ایران سرچشمه و به دست هنرمند نقاش وجهی مدرنیستی به خود می‌گیرند.

اثر حاضر که از دوره اول کارهای فیگوراتیو نقاش در دوران حضورش در دانشکده هنرهای زیباست، نمونه‌ای ممتاز از تکامل کار هنرمند در رسیدن به بیانی شخصی و کشف زیبایی‌شناسی از درون تاریخ است. درونمایه‌های نقاشی‌های ژازه در مسیری خودآموخته‌، در این‌جا به اوج شکوفایی و موقعیتی تثبیت یافته رسید. به گفته او مجموعه «دیوها» برای پروژه پایانی در دانشکده کار شده بودند که این اثر منحصر به‌فرد یکی از آن‌هاست.

دیو در جهان قصه‌های ایرانی به عنوان یک کهن‌الگو، در میان هر ملتی مفاهیم و دلالت‌های معنایی خاصی دارد؛ در میان ایرانیان، سومریان و هندیان گاه معنا و جایگاهی متضاد دارد. دیوها زایده تخیل آدمی‌اند. فرم بدن دیوها انسان‌مانند با صورتی گربه‌سان و دارای شاخ هستند که دشمن هستی و نسل بشرند. در اثر حاضر نقاش بر اساس همین جهان‌بینی، دیوی رقصان را در حالت سرمستی به تصویر کشیده است. سمت چپ تصویر گیاهی همچون نیلوفر روییده که مشابه آجرهای لعابدار با نقش رویش گل نیلوفر در شوش از دوره هخامنشی است. در سمت راست فضایی معمارانه با طبقه‌بندی‌های تو در تو و نقش بته‌جقه ترسیم شده است.

رنگ‌آمیزی نبوغ‌آمیز ژازه در این تابلو، اصیل و مبتنی بر طیف‌های چشم‌نوازی از رنگ آبی فیروزه‌ای و سبز است با رنگ‌گذاری گرم و پرانرژی که سرچشمه‌ای غنایی و حسی از سنت نگارگری ایرانی دارد. اثر حاضر بیانگر پیوند ذهنی هنرمند و فرهنگ عامیانه و خرافی است که با بیانی خاص و شیوه‌ای نمادین بازآفرینی شده است. به همین جهت به اعتبار اصالت رمزپردازی از دایره زمان و مکانی خاص فراتر می‌رود و فارغ از سلسله مراتب و قراردادهای معمول با مخاطبش ارتباط برقرار می‌کند.

ژازه در این اثر، این امکان را می‌دهد تا بیننده با او به جهان اسطوره و قصه‌های عامیانه سفر کند. آن‌چه در تابلوست فقط تصویر یک موجود خارق‌العاده نیست، بلکه شخصیتی مضحک است که از جهان مافوق‌الطبیعه آمده و به جای آن‌که مظهر اهریمن، پلیدی و به شکلی ترسناک تصویر شود، با نگاهی کودکانه هویتی دلپذیر و دوست‌داشتنی پیدا کرده است. این همان تأثیر هنرمند صاحب‌اندیشه است که می‌تواند با هوشمندی خود، شخصیتی آشنا و هولناک را به مدد خیال نقاشانه به گونه‌ای نمادین پیش روی مخاطب تغییر دهد و از آن خود سازد.