امضا: «Zenderoudi 2002» (پایین راست)
اکریلیک روی بوم
90×77 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1381
پیشینه:
این اثر در سال 1396 در هشتمین حراج تهران ارایه شده است.

زنده‌رودی در اثر پیش رو، برخلاف آثار گذشته‌اش (از دهه‌های چهل و پنجاه) بیانی متفاوت و نقاشانه‌تر را برگزیده است. او برای به تصویر‌کشیدن مضمونی مذهبی و لحظه‌ای دراماتیک از حادثه‌ای تاریخی، یک مصرع از ترکیب‌بند مشهور محتشم کاشانی (کشتی شکست‌خورده توفان کربلا) را با تکنیک مهر در فضای تابلو تکرار کرده است. این تکنیک بازآفرینی اسلوب قدیمی قلمکار (چاپ سنتی روی پارچه) است که برای تولید پرده‌های عاشورایی از آن استفاده می‌شد. ترکیب این نوشته‌ها با ضربه‌قلم‌‌های تند و خشن تداعی‌کننده حالت توفانی دریاست که فضای دشت کربلا در شعر محتشم بدان تشبیه شده است.

آن‌چه در این اثر دیده می‌شود، با عنایت به مفهومی از درام شکل گرفته، در حالی‌که زنده‌رودی پیشتر بیننده را به تأمل در جهانی مدرن، با دغدغه‌های معاصر وامی‌داشت. اما در جهان معلقی که او این‌جا به تصویر کشیده، دوگانگی تحرک (توفان) و تأمل (خوشنویسی)، به‌سختی اجازه خودنمایی می‌‌یابند. رنگ‌های زنده‌رودی سنگین و حجیم هستند. او سطح بوم را طوری تقسیم کرده که کشتی، توفان و دریا، جایی برای آسمان شفاف باقی نمی‌گذارند. حتی سطرهای خوشنویسی نستعلیق نیز که انتظار می‌رود به عنوان جسمی کانونی با هندسه‌ای خاص، چشم ‌بیننده را به خود معطوف کنند در ضرباهنگ قلم‌های پهن و خشن به رنگ‌های سفید و صورتی، آرامش صحنه را به آشفتگی خودخواسته بدل می‌کنند.

این اثر حسین زنده‌رودی نمونه جست‌وجو، بالندگی و پرسش‌گری بی‌وقفه اوست که حتی پس از چند دهه دوری از سرزمین مادری‌اش، هم‌چنان پاسخ نهایی را در کشاکش میان ذهن هنرمند و رسانه‌اش با نیم‌نگاهی به باورها و سنت‌های مذهبی شرقی متبلور می‌سازد. این دستاوردی آرمانی و در عین حال ساختارشکن است که در تلاطم خط و رنگ معنا می‌یابد.

در اثر حاضر هستی هنرمند با گونه‌ای نابسامانی طبیعی از گذشته وطنش، مردمانش و باورهایشان در پیوند با حقیقت جهان معاصر درآمیخته است. در نهایت آن‌چه پیش روی بیننده قرار گرفته، روایتی کاملاً شخصی از شیوه نقاشی انتزاعی متشکل از ضربه‌قلم‌ها و نشانه‌های متنی کلامی اوست و بیش از هر تابلوی زنده‌رودی طرز تلقی او در تعبیر مضمون‌ها را نشان می‌دهد.