برآورد قیمت : 7 - 6 میلیارد تومان
منوچهر یکتایی از جمله نخستین هنرمندان نوگرای ایرانی بود که برای آموختن بنیانهای هنر مدرن از ایران مهاجرت کرد و در دهه 1330 به مدرسه بوزار پاریس رفت و بعدها نیز مدتی در آتلیه اوزنفان به فراگیری اصول نقاشی مدرنیستی پرداخت. سپس به نیویورک نقل مکان کرد و از آن پس بهطور پیوسته در عرصه تجسمی امریکا به فعالیت پرداخت.
یکتایی نخستین نقاش ایرانی بود که تحولات اکسپرسیونیسم انتزاعی در نقاشی غرب را از نزدیک تجربه کرد و خود به یکی از مهمترین نقاشان این عرصه بدل شد. در فاصله دهههای ۱۹۶۰-۱۹۵۰م آثار نقاشی یکتایی در معتبرترین گالریهای امریکا به نمایش درآمد و برجستهترین منتقدین آن روزگار، در ستایش و اهمیت آثار او نوشتند.
اثر حاضر نمونهای ممتاز از دوران پختگی نقاش در بهکارگیری مفاهیم هنر انتزاعی در حوزه تصویر است. او در این تابلو کوشش نمیکند تا لهجه یا نشانهای از سرزمین و قومیتش را به نمایش بگذارد. کار او با زبانی جهانی پیوند دارد که بیشک برآیند درک عمیق او از زیباییشناسی موجود در طبیعتبیجان با زبانی انتزاعی است.
صحنهای آشنا از چیدمان میوهها در یک ظرف روی میز که زیر ضربههای سنگین و قدرتمند قلم نقاش صورتی اکسپرسیونیستی مییابد. یکتایی در شیوه نقاشی و ساختار چیدمانهایش، هوشمندانه خود را وارد سنتی میکند که پیش از او سزان آغازگر آن بود و در ادامه و از طریق جکسون پولاک و دکونینگ تکامل یافته بود. البته در این موقعیت خاص شاید تنها ویژگی مشترک کارش با آنها و یا حتی نقاشان مکتب کوبیسم، مسئله بازنمایی بود، اما کار یکتایی در اثر پیش رو، چیزی فراتر از بازنمایی یا نمایش سهل و ممتنع از طبیعت است؛ انتزاعی ناب که مهر مکاتب پاریس و نیویورک و مدرنیستهای همعصرش در ساحت اکسپرسیونیسم انتزاعی را عمیقاً در درون خود حل کرده است.
در بیشتر نقاشیهای یکتایی و اثر حاضر، چیدمان اشیا فارغ از تعلق به هر جغرافیا و مکانی خاص، بیننده را در مقابل حجم عظیمی از رنگها قرار میدهد؛ رنگهایی پرمایه که خیال تماشاگر را در جستوجوی معنایی فراتر از طبیعتبیجان به تکاپو وامیدارند. اثر حاضر آشکارا نشان میدهد که نقاش بارها و بارها سوژههایی مشابه (مثل چیدمان ظرف میوه) را در یک سیستم خودانگیخته، منحصر به یک چشمانداز خاص میکند تا با عناصر بصری و پالت رنگی محدود امکانات صوری بیشماری را بهوجود آورد که در هر اثر نو به نو میشود.
در اینجا هنرمند رنگهای غلیظ و درخشان را مستقیماً از تیوپ رنگ روی بوم فشار میدهد و گاهی هم با ضربات سریع و کنشی کاردک، ماله یا قلم، ماده رنگروغن را در زمانی کوتاه و با کیفیتی سیال نقاشی کرده است. رویکرد او در نمایش طبیعتبیجان نوعی تجلیل از زیبایی است. یکتایی به دور از اینکه خود را ویرانکننده زیبایی بداند، با رسیدن به بیان و سبکی کاملاً شخصی در نقاشی، در بومهای کوچک، ترکیببندیهای نامتقارن رنگارنگ را در زمینه سفید و در کادری مشخص، طوری ساماندهی میکند که تأکید بر تقدم فضای بازنمایانه، تمایز معناداری میان تصویرسازی و منطق بصری ایجاد میکند.
در این تابلو رنگها بسامدی بلند دارند و این حساسیت به رنگ از نتایج تأملات نقاش در ساختار و مفاهیم نقاشی اکسپرسیونیسم انتزاعی است. شیوه طراحی و حرکات سریع دست یکتایی، بهجای آنکه سوژه را بسازند به آن حملهور میشود و در ترکیببندی کلی اثر، تعادلی آرمانی میان فضاهای پر و خالی در چشم بیننده ایجاد میکند.